Galata Mevlevihanesi Müzesi
"Beyoğlu'nda İstiklal Caddesi'nin bir ucunda, Tünel meydanından Galipdede Caddesi'nden aşağıya doğru inmeden hemen solda tarihi Cümle kapısıyla Galata Mevlevihanesi Müzesi sizi karşılar. Yakın zamana kadar pek bilinmeyen ve Divan Edebiyatı Müzesi adıyla anılan müze, 2007 yılından itibaren gerçekleşen restorasyonlarla Galata Mevlevihanesi Müzesi adı ve konspetiyle yenilenmiştir.
17. Yüzyılın en önemli Divan Edebiyatı şairlerinden olup aynı zamanda tekkenin şeyhi olan Şeyh Galib (Mehmet Esas Dede)'nin de türbesi bulunan Müzenin kurulu olduğu külliye, Osmanlı döneminde Galata, Galipdede ve Kulekapısı Mevlevihanesi adlarıyla da anılmakta olup 1481 yılında kurulmuş olan "Galata Sarayı Endurun Mektebi" ile birlikte Beyoğlu'ndaki en önemli Osmanlı eserlerindendir. Galata Mevlevihanesi II. Bayezid (1447 - 1512) döneminde 1491 de Afyon Mevlevihanesi Şeyhi Divane (Semaî) Mehmed (Çelebi) Dede tarafından İskender Paşa'nın Galata'daki arazisi üzerinde kurulan İstanbul'un ilk Mevlevihanesidir. "Küçük Kıyamet" adı verilen 1509 İstanbul depreminden etkilenen Mevlevihane yapıları 17.yüzyıl başından itibaren birçok onarım ve yenilemeler geçirerek büyük bir külliye halini almıştır. 1765 de Büyük Tophane yangınında hasar gören Mevlevihane aynı yıl Sultan III. Mustafa (1717 - 1774) tarafından Sultan Yenişehirli Osman Efendi bina emini tayin edilerek onarılmıştır. 1791 de Şeyh Galib'in meşihata atanmasıyla Sultan III. Selim'in (1761-1807) gerçekleştirdiği onarımlar sonucunda Mevlevihane yenilenmiştir. 19.yüzyılda Sultan II. Mahmud döneminde (1784 - 1839) 1819 ile 1835 yıllarında, Sultan Abdulmecid (1823 - 1861) döneminde 1851 ile 1859 yıllarındaki imar faaliyetleriyle Mevlevihane son şeklini almıştır.
13 Aralık 1925 tarihinde kanun gereğince Mevlevihane fonksiyonunu yitirmiştir. İstanbul Vilayeti Meclisi Umumi'nin kararıyla Semahane binası mektep olarak kullanılmaya başlanmıştır. İlkokul olarak hizmet verdikten sonra 2 Ekim 1946 yılında Bakanlar Kurulu Kararı ile Semahane müzeye çevrilmiştir. Fakat İstanbul Belediyesi Mevlevi Mezarlığının bir bölümünün üzerine Beyoğlu Evlendirme Dairesi inşa eder. Daha sonra bu mezar taşları Reşit Saffet Atabinen tarafından düzenlenerek günümüzdeki halini almıştır. Bu bina bugün Tarık Zafer Tunaya Kültür Merkezi olarak kullanılmaktadır. Bu arada Semahane ise müze olmasına karar verilip Topkapı Sarayı Müzesi Müdürlüğü'ne bağlanmasına rağmen lojman olarak kullanılmıştır. Kültür Müsteşarı Mehmet ÖNDER'in çabalarıyla 1967-1975 yılları düzenlemelerinden sonra 27 Aralık 1975 günü "Divan Edebiyatı Müzesi" olarak ziyarete açılmıştır.Müzede günümüze ulaşan en eski taşınmaz 1649/ 50 tarihli Hasan Ağa Çeşmesi'dir.Harem Dairesi, Matbah-ı Şerif ve Derviş Odaları'nın bir kısmı günümüze ulaşamamıştır.2005-2009 yıllarında Vakıflar Genel Müdürlüğü tarafından Semahane binasının restorasyonu gerçekleştirilmiştir. Müze olarak yeniden işlev görmesi ve çevre düzenlemesi ise İstanbul 2010 Avrupa Kültür Başkenti Ajansı katkılarıyla gerçekleşmiştir. İAKB Ajansı çalışmalarına 2009 yılında başlanmış, ilk olarakHalet Said Efendi Türbesi ve Şeyh Galip Türbeleri restore edilmiştir. Semahane binasında gerçekleşen "Müze Teşhir Tanzim ve Çevre Düzenlemesi" çalışmalarıyla projesi ve uygulaması ile çevre düzenlemeleri gerçekleştirildikten sonra Galata Mevlevihanesi 21 Kasım 2011 günü çağdaş müzecilik anlayışıyla yeniden ziyarete açılmıştır."
17. Yüzyılın en önemli Divan Edebiyatı şairlerinden olup aynı zamanda tekkenin şeyhi olan Şeyh Galib (Mehmet Esas Dede)'nin de türbesi bulunan Müzenin kurulu olduğu külliye, Osmanlı döneminde Galata, Galipdede ve Kulekapısı Mevlevihanesi adlarıyla da anılmakta olup 1481 yılında kurulmuş olan "Galata Sarayı Endurun Mektebi" ile birlikte Beyoğlu'ndaki en önemli Osmanlı eserlerindendir. Galata Mevlevihanesi II. Bayezid (1447 - 1512) döneminde 1491 de Afyon Mevlevihanesi Şeyhi Divane (Semaî) Mehmed (Çelebi) Dede tarafından İskender Paşa'nın Galata'daki arazisi üzerinde kurulan İstanbul'un ilk Mevlevihanesidir. "Küçük Kıyamet" adı verilen 1509 İstanbul depreminden etkilenen Mevlevihane yapıları 17.yüzyıl başından itibaren birçok onarım ve yenilemeler geçirerek büyük bir külliye halini almıştır. 1765 de Büyük Tophane yangınında hasar gören Mevlevihane aynı yıl Sultan III. Mustafa (1717 - 1774) tarafından Sultan Yenişehirli Osman Efendi bina emini tayin edilerek onarılmıştır. 1791 de Şeyh Galib'in meşihata atanmasıyla Sultan III. Selim'in (1761-1807) gerçekleştirdiği onarımlar sonucunda Mevlevihane yenilenmiştir. 19.yüzyılda Sultan II. Mahmud döneminde (1784 - 1839) 1819 ile 1835 yıllarında, Sultan Abdulmecid (1823 - 1861) döneminde 1851 ile 1859 yıllarındaki imar faaliyetleriyle Mevlevihane son şeklini almıştır.
13 Aralık 1925 tarihinde kanun gereğince Mevlevihane fonksiyonunu yitirmiştir. İstanbul Vilayeti Meclisi Umumi'nin kararıyla Semahane binası mektep olarak kullanılmaya başlanmıştır. İlkokul olarak hizmet verdikten sonra 2 Ekim 1946 yılında Bakanlar Kurulu Kararı ile Semahane müzeye çevrilmiştir. Fakat İstanbul Belediyesi Mevlevi Mezarlığının bir bölümünün üzerine Beyoğlu Evlendirme Dairesi inşa eder. Daha sonra bu mezar taşları Reşit Saffet Atabinen tarafından düzenlenerek günümüzdeki halini almıştır. Bu bina bugün Tarık Zafer Tunaya Kültür Merkezi olarak kullanılmaktadır. Bu arada Semahane ise müze olmasına karar verilip Topkapı Sarayı Müzesi Müdürlüğü'ne bağlanmasına rağmen lojman olarak kullanılmıştır. Kültür Müsteşarı Mehmet ÖNDER'in çabalarıyla 1967-1975 yılları düzenlemelerinden sonra 27 Aralık 1975 günü "Divan Edebiyatı Müzesi" olarak ziyarete açılmıştır.Müzede günümüze ulaşan en eski taşınmaz 1649/ 50 tarihli Hasan Ağa Çeşmesi'dir.Harem Dairesi, Matbah-ı Şerif ve Derviş Odaları'nın bir kısmı günümüze ulaşamamıştır.2005-2009 yıllarında Vakıflar Genel Müdürlüğü tarafından Semahane binasının restorasyonu gerçekleştirilmiştir. Müze olarak yeniden işlev görmesi ve çevre düzenlemesi ise İstanbul 2010 Avrupa Kültür Başkenti Ajansı katkılarıyla gerçekleşmiştir. İAKB Ajansı çalışmalarına 2009 yılında başlanmış, ilk olarakHalet Said Efendi Türbesi ve Şeyh Galip Türbeleri restore edilmiştir. Semahane binasında gerçekleşen "Müze Teşhir Tanzim ve Çevre Düzenlemesi" çalışmalarıyla projesi ve uygulaması ile çevre düzenlemeleri gerçekleştirildikten sonra Galata Mevlevihanesi 21 Kasım 2011 günü çağdaş müzecilik anlayışıyla yeniden ziyarete açılmıştır."
|
Galata Mevlevihanesi Müzesi Sema Gösterisi |
Galata Mevlevihanesi Müzesi'nin içinde çektiğimiz fotoğraflar
Kaynaklar:
"Galata Mevlevihanesi Müzesi." T.C. Galata Mevlevihanesi Müzesi Resmi Web Sitesi. Web. 18 May 2014. <http://www.galatamevlevihanesimuzesi.gov.tr/>.
"Galata Mevlevihanesi Müzesi." T.C. Galata Mevlevihanesi Müzesi Resmi Web Sitesi. Web. 18 May 2014. <http://www.galatamevlevihanesimuzesi.gov.tr/>.